Dr. Hüseyin Halıcı
Aktif Üye
DİJİTAL DÖNÜŞÜM / ENDÜSTRİ 4.0 SÜRECİNİN İNSAN KAYNAKLARİ YÖNETİMİNE ETKİLERİ
Teknoloji insan hayatını etkileyen hatta büyük ölçüde şekillendiren en önemli olgudur. Dünyamızda, ilk çağlardan bugünlere kadar gelirken, teknoloji ile insan kaynağının özelliklerinin paralel olarak değişmekte, yani diğer bir deyişle teknoloji düzeyi arttıkça insan kaynağının niteliğinin de arttığını görmekteyiz. Bu açıdan baktığımızda, Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 ile insan kaynağının da farklı özelliklere evrileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 gelişimi artık kariyerimizi de etkilemektedir. Bugüne kadar, mevcut mesleklerden dikkate alınarak kariyer seçimi yaparken, bundan sonra mevcut meslekleri dikkate alarak kişiye özel kariyer tasarımı gündeme gelecektir. Yani her meslek her kişiye göre farklı uygulama veya başka mesleklerin desteğiyle karma (melez/hybrid) bir yapıyla uygulanabilecektir. Örneğin Bilgisayar altyapısını endüstriye uygulamak için bilgisayar mühendisliği ile elektronik mühendisliği arasında başka tanımların ortaya çıkacağına inanıyorum.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 ın etkisi ile yakın gelecekte öncelikle sanayide olmak üzere diğer tüm sektörlerde insanın fiziksel çalışmasının yerini zihinsel çalışmanın alacağını, yapay zekâ başta olmak üzere, bilişim, iletişim, robotik teknolojiler, IoT, büyük veri, veri analizi, istatistik, siber güvenlik vb. konularda zihinsel ağırlıklı yeni mesleklerin önem kazanacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu bahsedilen kavramların alt bileşenleri de olduğunu düşünürsek bu konuları içeren ve dile getirmediğimiz pek çok mesleklerin eğitimlerinin hepsinin üniversitelerde okutulması mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla firmalarda aranılan özelliklerde personel adayları değerlendirilirken sadece diploma ve tecrübe değil, adayın kendisine has oluşturduğu teknik ve kişisel özelliklerde çok önemli ve gerekli hale gelecektir.
Diğer bir konu ise, günümüz koşullarında iş yapan personelin, Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 a geçiş sürecinde yeni yapıya uygun hale getirilmeleri konusudur. Bu yapıda personeli bulunan firmalar Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 a süreç içerisinde geçiş yapacakları için en iyi yollardan birisi bu personellerin gerekli eğitim verilerek bu sürece adaptasyonların sağlanmasıdır. Açıkçası, fiziksel özelliklerden zihinsel özelliklere evrilmeleri beklenen bu personellerin adaptasyonu insan kaynakları yönetimi için ciddi bir konu olup, sadece kendi içlerinde değil dışardan danışmanlık ve eğitim de alarak çözebilecekleri bir konu haline gelecektir.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 için nitelikli eleman ihtiyaç kaçınılmaz olup, Meslek lisesi, Yüksek Okul ve Üniversite düzeyinde bu yeni meslekler ve nitelikleri karşılayacak ve özellikle de pratiğe dayalı eğitim sistemi teşvik edilmelidir. Bu amaçla, üniversiteler eğitim politikalarını ve içeriklerini buna göre düzenlemeli, Endüstri 4.0 uyumlu, çok disiplinli mühendislik eğitimi oluşturmalıdırlar. Bilgi ve beceri temelli eğitim programları oluşturmak, çalışma hayatı içerisinde Profesyonel Gelişim, İzinli Akademik Öğretim, Çok Disiplinli Uzmanlık Eğitimleri oluşturmak, iş garantili örgün ya da uzaktan (online) uzmanlık eğitimleri düşünülerek eğitim şekli oluşturulmalıdır.
Yukarıda belirtilen özellikler dikkate alınsa bile, üniversiteden mezun olan adayların tam olarak istenilen özellikler de olmadığı ve firmaların ihtiyacı olan insan kaynağına hemen çare olamadıkları gerçeğini unutmamalıyız. Dolayısıyla, insan kaynakları yönetimlerinin bunları dikkate almaları üzerinde durmaları önemle gerekmektedir. Çünkü teknolojinin hızla geliştiği dünyamızda, yeni mesleklerin oluştuğu ve zihinsel ağırlıklı işler için insan kaynağına çok ihtiyaç duyulacağı bu dönemde, bir de mevcut personelin geliştirilerek (fiziksel özelliklerden zihinsel özelliklere evrilmeleri) firmaya adaptasyonlarını dikkate aldığımızda insan kaynakları yönetimine çok ciddi sorumluluklar ve işler getirecektir.
Özetle, Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 sürecinde insan kaynakları yönetimini mevcut işlerinin haricinde aşağıdaki temel işler beklemektedir;
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 sürecinde insan kaynakları yönetimi dahil pek çok konuda, doğru bir çözüm oluşturmak için, Kamu, Özel sektör, Milli Eğitim (üniversiteler) ve STK ların beraber çalışarak çözüm oluşturmaları gerekmektedir. Çünkü Dijitalleşme ve Endüstri 4.0 temelinde insan vardır. Fiziksel çalışmadan Zihinsel çalışmaya geçerken Kamunun, STK’ların, özel sektörün ve eğitim sistemimizin ortaklaşa ve aynı anda baştan sona yürütecekleri bir strateji ve icraat olmalıdır.
Dr. Hüseyin Halıcı (HALICI CEO, İstanbul, 2020-05-01)
Teknoloji insan hayatını etkileyen hatta büyük ölçüde şekillendiren en önemli olgudur. Dünyamızda, ilk çağlardan bugünlere kadar gelirken, teknoloji ile insan kaynağının özelliklerinin paralel olarak değişmekte, yani diğer bir deyişle teknoloji düzeyi arttıkça insan kaynağının niteliğinin de arttığını görmekteyiz. Bu açıdan baktığımızda, Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 ile insan kaynağının da farklı özelliklere evrileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 gelişimi artık kariyerimizi de etkilemektedir. Bugüne kadar, mevcut mesleklerden dikkate alınarak kariyer seçimi yaparken, bundan sonra mevcut meslekleri dikkate alarak kişiye özel kariyer tasarımı gündeme gelecektir. Yani her meslek her kişiye göre farklı uygulama veya başka mesleklerin desteğiyle karma (melez/hybrid) bir yapıyla uygulanabilecektir. Örneğin Bilgisayar altyapısını endüstriye uygulamak için bilgisayar mühendisliği ile elektronik mühendisliği arasında başka tanımların ortaya çıkacağına inanıyorum.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 ın etkisi ile yakın gelecekte öncelikle sanayide olmak üzere diğer tüm sektörlerde insanın fiziksel çalışmasının yerini zihinsel çalışmanın alacağını, yapay zekâ başta olmak üzere, bilişim, iletişim, robotik teknolojiler, IoT, büyük veri, veri analizi, istatistik, siber güvenlik vb. konularda zihinsel ağırlıklı yeni mesleklerin önem kazanacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu bahsedilen kavramların alt bileşenleri de olduğunu düşünürsek bu konuları içeren ve dile getirmediğimiz pek çok mesleklerin eğitimlerinin hepsinin üniversitelerde okutulması mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla firmalarda aranılan özelliklerde personel adayları değerlendirilirken sadece diploma ve tecrübe değil, adayın kendisine has oluşturduğu teknik ve kişisel özelliklerde çok önemli ve gerekli hale gelecektir.
Diğer bir konu ise, günümüz koşullarında iş yapan personelin, Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 a geçiş sürecinde yeni yapıya uygun hale getirilmeleri konusudur. Bu yapıda personeli bulunan firmalar Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 a süreç içerisinde geçiş yapacakları için en iyi yollardan birisi bu personellerin gerekli eğitim verilerek bu sürece adaptasyonların sağlanmasıdır. Açıkçası, fiziksel özelliklerden zihinsel özelliklere evrilmeleri beklenen bu personellerin adaptasyonu insan kaynakları yönetimi için ciddi bir konu olup, sadece kendi içlerinde değil dışardan danışmanlık ve eğitim de alarak çözebilecekleri bir konu haline gelecektir.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 için nitelikli eleman ihtiyaç kaçınılmaz olup, Meslek lisesi, Yüksek Okul ve Üniversite düzeyinde bu yeni meslekler ve nitelikleri karşılayacak ve özellikle de pratiğe dayalı eğitim sistemi teşvik edilmelidir. Bu amaçla, üniversiteler eğitim politikalarını ve içeriklerini buna göre düzenlemeli, Endüstri 4.0 uyumlu, çok disiplinli mühendislik eğitimi oluşturmalıdırlar. Bilgi ve beceri temelli eğitim programları oluşturmak, çalışma hayatı içerisinde Profesyonel Gelişim, İzinli Akademik Öğretim, Çok Disiplinli Uzmanlık Eğitimleri oluşturmak, iş garantili örgün ya da uzaktan (online) uzmanlık eğitimleri düşünülerek eğitim şekli oluşturulmalıdır.
Yukarıda belirtilen özellikler dikkate alınsa bile, üniversiteden mezun olan adayların tam olarak istenilen özellikler de olmadığı ve firmaların ihtiyacı olan insan kaynağına hemen çare olamadıkları gerçeğini unutmamalıyız. Dolayısıyla, insan kaynakları yönetimlerinin bunları dikkate almaları üzerinde durmaları önemle gerekmektedir. Çünkü teknolojinin hızla geliştiği dünyamızda, yeni mesleklerin oluştuğu ve zihinsel ağırlıklı işler için insan kaynağına çok ihtiyaç duyulacağı bu dönemde, bir de mevcut personelin geliştirilerek (fiziksel özelliklerden zihinsel özelliklere evrilmeleri) firmaya adaptasyonlarını dikkate aldığımızda insan kaynakları yönetimine çok ciddi sorumluluklar ve işler getirecektir.
Özetle, Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 sürecinde insan kaynakları yönetimini mevcut işlerinin haricinde aşağıdaki temel işler beklemektedir;
- Dijital dönüşüm / Endüstri 4.0 ün gerekliklerini sağlayan nitelikli personel temini,
- Dijital dönüşüm / Endüstri 4.0 sürecinde mevcut personelin niteliklerinin arttırılması ve adaptasyonu.
- Yeni oluşan meslekler, hatta her işe göre değişen özelliklerde meslekler için bir anlamda özel tasarım insan kaynaklarının yönetimi,
- Hayat boyu eğitim prensibinde, çalışan personel için günün ve koşullarına uygun bilgi, beceri temelli ve çok disiplinli eğitim programları oluşturmak.
Dijital Dönüşüm / Endüstri 4.0 sürecinde insan kaynakları yönetimi dahil pek çok konuda, doğru bir çözüm oluşturmak için, Kamu, Özel sektör, Milli Eğitim (üniversiteler) ve STK ların beraber çalışarak çözüm oluşturmaları gerekmektedir. Çünkü Dijitalleşme ve Endüstri 4.0 temelinde insan vardır. Fiziksel çalışmadan Zihinsel çalışmaya geçerken Kamunun, STK’ların, özel sektörün ve eğitim sistemimizin ortaklaşa ve aynı anda baştan sona yürütecekleri bir strateji ve icraat olmalıdır.
Dr. Hüseyin Halıcı (HALICI CEO, İstanbul, 2020-05-01)
